Witarianizm (surowa dieta) - założenia, korzyści i zagrożenia.
Dieta witariańska (RAW food) polega na spożywaniu głównie nieprzetworzonej, surowej żywności, podgrzanej do maksymalnie 42 stopni Celsjusza. Jest odmianą diety paleo. Sięga po nią coraz więcej osób. Witarianie wierzą, że spożywanie surowej żywności może znacząco poprawić ich zdrowie, samopoczucie i zmniejszyć ryzyko chorób. Jak podkreślają, dieta surowa (dieta raw) jest również powrotem do korzeni, gdy pierwotni ludzie jedli wiele warzyw, owoców i mięsa w stanie surowym. Przyjrzyjmy się zatem nieco bliżej diecie na surowo.
Zwolennicy żywności w stylu raw twierdzą, że spożywanie surowej żywności jest idealne do zachowania zdrowia oraz przynosi wiele korzyści, np. utratę wagi. Jak każda dieta ma ona zwolenników, jak i przeciwników. Ci drudzy z kolei podkreślają, że w diecie surowej nie dostarczamy wszystkich niezbędnych składników, a także narażamy się na różne choroby (np. tasiemczycę). Niemniej dieta ta zdobywa coraz większą popularność. Wiele osób dostrzega zalety diety witariańskiej i zastępuje coraz więcej pozycji w swoim jadłospisie na produkty w wersji surowej, nie stosując diety witariańskiej ortodoksyjnie.
Czym jest i jakie założenia ma dieta witariańska?
Dieta ta składa się głównie z surowej, nieprzetworzonej żywności, poprzez ograniczenie obróbki termicznej. Potrawy są uważane za surowe, jeśli są podgrzane maksymalnie do 42 stopnie C. Żywność nie może być również pasteryzowana, poddawana działaniu pestycydów, czy rafinowana. Zamiast tego jedzenie na surowo pozwala na kilka alternatywnych metod przygotowania, takich jak wyciskanie soków, blendowanie, moczenie, kiełkowanie, odwadnianie.
Dieta jest głównie oparta na roślinach – owoce, warzywa, orzechy i nasiona. W diecie witariańskiej można również spożywać surowe mięso, ryby, jajka czy nabiał.
Witarianie podkreślają, że gotowanie potraw nie jest korzystne dla zdrowia, ponieważ podczas obróbki termicznej, produkt jest pozbawiany witamin, enzymów i innych składników odżywczych.
Rodzaje diety witariańskiej
Większość witarian je wyłącznie produkty roślinne, co czyni ją rodzajem diety wegańskiej. Inni włączają do niej inne produkty. Istnieją 3 główne rodzaje diety raw food. Są to:
wegańska – wyklucza wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego, skupiając się wyłącznie na produktach roślinnych;
wegetariańska – obejmuje żywność pochodzenia roślinnego, a także surowe jajka i nieprzetworzone produkty mleczne;
pełna – obejmuje produkty roślinne, surowe produkty zwierzęce oraz surowe lub suszone mięso, a także ryby.
Witarianizm – korzyści zdrowotne, zalety
Przestrzeganie diety na surowo może przynieść korzystne działanie na nasz organizm. Najczęściej jako zaletę wymienia się utratę masy ciała, ponieważ surowa żywność jest mniej kaloryczna niż jej gotowane odpowiedniki. Poniżej kilka innych plusów wynikających z witarianizmu.
Wysoka zawartość składników odżywczych
Dieta raw food (dieta surowa) jest bogata w warzywa, owoce i orzechy, które są podstawą zdrowej diety. Spożywanie szeregu tych produktów zapewni mnóstwo witamin i minerałów, zdrowych tłuszczów, błonnika i białka. Gotowanie niszczy niektóre składniki odżywcze, takie jak rozpuszczalna w wodzie witamina B oraz C. W surowych produktach jest jej zdecydowanie więcej.
Mniej przetworzonej żywności
Przetworzona żywność zawiera z reguły więcej soli, cukrów i niezdrowych tłuszczów nasyconych. To z kolei może prowadzić do cukrzycy, otyłości, zapalenia naczyń krwionośnych, podwyższonego cholesterolu, a w rezultacie do chorób układu krwionośnego, w tym serca. Zaś zbyt duża zawartość soli wpływa negatywnie np. na ciśnienie krwi.
Zatrzymanie enzymów w żywności
Gotowanie może zmniejszyć ilość enzymów w pokarmie. Enzymy wspomagają trawienie pokarmów. Jeśli jest ich mało, pokarm jest trudny do strawienia i mogą wystąpić problemy żołądkowe.
Zagrożenia wynikające ze stosowania diety raw food
Niektóre produkty nie są bezpieczne do spożywania w stanie surowym. Proces gotowania rozkłada toksyczne substancje zawarte w niektórych produktach spożywczych. Niszczy także bakterie. Spożywanie niektórych surowych produktów (głównie mięsa) może powodować poważne choroby (np. tasiemczycę) oraz zatrucia pokarmowe.
Dieta witariańska może również prowadzić do zatrzymania miesiączkowania u kobiet.
Co można jeść, a czego nie?
Można jeść wszystko, co surowe, a więc:
- orzechy
- nasiona
- niegotowane warzywa i owoce
- surowe ziarna
- kiełki
- surowe mięso
- niegotowane mleko
- tłoczone na zimno oleje
- wodorosty
- sushi
- kiszonki
- świeżo wyciskane soki owocowe i warzywne
Witarianie nie jedzą:
- gotowanych potraw
- pieczonych potraw
- grillowanych potraw
- prażonych orzechów, nasion
- wypieków
- olejów rafinowanych
- soli kuchennej
- kawy i herbaty
- alkoholu
- soków pasteryzowanych
Witarianizm koszty
Dieta surowa nie należy do najtańszych. Jakościowa żywność, która jest bezpieczna do spożycia na surowo, najlepiej ekologiczna jest zdecydowanie droższa od przetworzonej żywności. Nie każdy sklep oferuje ekologiczne produkty (choć faktem jest, że coraz więcej sieci spożywczych ma je w swojej ofercie). Wiąże się to często z zakupem przez Internet, co podwyższa jeszcze koszty o cenę przesyłki. Na szczęście większość sklepów oferuje darmowdostawę, jeśli Twoje zamówienie osiągnie pewien pułap, czyli i to da się odpowiednio zaplanować.
Dodatkowo ciężko również znaleźć restauracje, które oferują jedzenie na surowo, wymusza to konieczność przygotowywania posiłków na własną rękę. Zaś to wiąże się z dodatkowymi kosztami zakupu profesjonalnego sprzętu – blendery, roboty kuchenne do szatkowania, krojenia, sokowirówki. Z pewnością będziesz ich używać codziennie, dlatego warto zakupić modele z wyższej półki, co ma wpływ na cenę. Warto zaopatrzyć się również w suszarkę do żywności.
Na szczęście zakup sprzętów jest jednorazowy, a ich koszt rozkłada się na długi okres użytkowania. W dłuższej perspektywie okaże się, że wprzeliczeniu an posiłek, w porónaniu do żywności kupowanej w restauracji może okazać się zdecydowanie tańszy. Nawet bez sprzetów możesz przygotować naprawdę wspaniałe potrawy. Nasze Mamy i Babcie suszyły owoce i grzyby bez specjalnych suszarek. Poszukaj porad na stronach osób, które stosują w swoim życiu dietę witariańską. Wiele z nich oprócz diety na surowo hołduje też prostym zasadom życia. Nie kupują zbyt wielu sprzetów, by nie zaśmiecać planety. W Internecie znajdziesz mnóstwo fajnych potraw, które można przygotować przy pomocy standardowych narzędzi, które zanajdziesz w swojej kuchni. Nie zaczynaj przygody z witarianizmem od wielkich zakupów, po prostu ją przetestuj i sprawdż jak się czujesz nawet po małych zmianach.
Koszt jadłospisu, w tym koszt diety na surowo powinno się oceniać z szerszej perspektywy. To co jemy, ma ogromny wpływ na nasze zdrowie. Lepiej wydać pieniądze na jakościowe jedzenie, bo powinno to wpłynąć pozytywnie na nasze zdrowie, potencjalnie obniżając przyszłe wydatki związane ze zdrowiem. Dieta na surowo nie jest remedium na wszystko, ale jej elementy na pewno są korzystne dla zdrowia. Nie musimy przechodzić w 100% na witarianizm, ale zwiększenie ilości produktów surowych w diecie zwłaszcza owoców, warzyw, orzechów korzystnie wpływa na zdrowie człowieka. Jak zawsze apelujemy o rozwagę i dostosowanie diety do własnych uwarunkowań. Każdy z nas jest inny. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, zawsze powinieneś skontaktować się z odpowiednim lekarzem, najlepiej specjalizującym się w żywieniu człowieka.
